Arbeidsovereenkomst zonder contract en ketenregeling

Kan de arbeidsovereenkomst na drie opeenvolgende tijdscontracten van een half jaar van rechtswege worden beëindigd, indien daaraan voorafgaand door dezelfde werknemer ook al een tijdje bij deze werkgever is gewerkt, maar dan zonder contract.

Deze vraag kreeg ik onlangs voorgelegd van een werkgever uit Haaksbergen.

De feitelijke situatie was dat de werkgever met de betreffende werknemer een contract voor bepaalde tijd van een half jaar was aangegaan, ingaande 1 november 2014. Vervolgens werd dit contract twee keer verlengd, zodat op basis van de ketenregeling de arbeidsovereenkomst per 1 mei 2016 kan worden beëindigd zonder dat daarvoor een ontslagvergunning of ontbinding noodzakelijk is. Tot zover niets bijzonders en in lijn met de wettelijke regeling die het mogelijk maakt om binnen een periode van twee jaar, drie opeenvolgende contracten met elkaar aan te gaan, zonder dat sprake is van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

Het probleem was echter dat nadat de eerste overeenkomst voor bepaalde tijd was aangegaan, partijen vervolgens met elkaar afspraken dat de medewerker feitelijk een maand eerder al zou beginnen met werken, derhalve met ingang van 1 oktober 2014.

1-Arbeidsovereenkomst zonder contract

Om het bestaan van een arbeidsovereenkomst aan te nemen is een schriftelijk stuk -een contract- geen vereiste. Ook zonder contract kan dus sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Vereisten voor het aannemen van een arbeidsovereenkomst zijn enkel dat sprake is van:

• een gezagsverhouding;
• gedurende zekere tijd arbeid verrichten
• loon verschuldigd is.

2-Ketenregeling

Een losstaande arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigt in beginsel van rechtswege. Dit geldt zelfs voor drie opeenvolgende contracten voor bepaalde tijd, mits het geheel valt binnen een periode van twee jaar. De vierde arbeidsovereenkomst wordt in dat geval een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Het hoeft daarbij niet te gaan om dezelfde werkgever. Ook een uitzendrelatie valt onder de ketenregeling en wordt als zodanig meegeteld.

Geluk

De juridische vraag die in dit geval daarom moest worden beantwoord is, hoe je de eerste maand van de arbeidsrelatie zou moeten kwalificeren. Wordt deze opgevat als een aparte arbeidsovereenkomst, dan zou daarmee de laatste arbeidsovereenkomst de vierde in de rij zijn en daarmee een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd die niet eenzijdig kan worden opgezegd. Gelukkig voor deze werkgever bleek dat in de mailwisseling met elkaarwas vastgelegd dat de arbeidsrelatie eerder zou beginnen, zodat met recht gesteld kan worden dat de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijdeen maand eerder was begonnen. Daarmee kroop deze werkgever door het oog van de naald, want zonder deze mailwisseling had hij zeker een probleem gehad om de arbeidsrelatie te beëindigen.

Advies

Ook in het huidige arbeidsrecht wordt de werknemer nog steeds als de zwakkere contractspartij beschouwd die daarom extra bescherming verdient. Bij twijfel, is het daarom aan de werkgever om bewijs te leveren en wanneer dat niet lukt is dit ten gunste van de medewerker. Dat betekent dat afspraken, hoe goed bedoeld ook, altijd schriftelijk moeten worden vastgelegd. Het is geen teken van wantrouwen, maar voorkomt misverstanden.

Mr.D.K.(Karst)Kalma, arbeidsrechtadvocaat

kalma@trompadvocatuur.nl